Pankreas Nedir?
Pankreas, midenin arka kısmında yer alan boyutları küçük ve hokey sopası ucu şeklinde bir salgı bezidir. Pankreasın başlıca görevleri arasında alınan gıdaların sindirimine yardımcı olmak ve vücutta kan şekeri seviyelerini düzenlemek yer alır. Kan şekeri düzeyinin ayarlanmasını sağlayan başlıca iki hormon olann insülin ve glukagon pankreas tarafından üretilir ve kan şekeri seviyesinin korunmasında da önemlidir.
Pankreas Kanseri
Pankreas kanseri, pankreas hücrelerinde meydana gelen yapısal ve genetik değişiklikler yani mutasyonların neden olduğu kontrolsüz ve anormal çoğalma sebebiyle ortaya çıkar. Ortaya çıkan bu kontrol dışı değişiklikler nedeniyle farklı boyutlarda doku kitleleri görmek mümkündür. Kitleler her zaman kötü huylu yani kanser formunda olmak zorunda değildir, iyi huylu kitleler de pankreas hücreleri zemininde gelişir ve iyi huylu tümörler kanser değildir.
Pankreas Kanseri Tipleri Nelerdir?
Pankreas Kanseri Kimlerde Olur?
Pankreas Kanseri Semptomları Nelerdir?
Pankreas kanseri sıklıkla hiçbir semptom vermeyebilir. Özellikle pankreas kanserinin erken belirtileri gözden kaçar. Pankreas kanseri sırt ağrısı ile sıklıkla ilişkilendirilir. Hastalık ilerledikçe ortaya çıkabilen semptomlar başlıca aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Sırt bölgesine yayılım gösterebilen, özellikle yemeklerden sonra ve uzanırken şiddetlenen, öne doğru eğilmekle şiddeti azalan üst karın kadranında ağrı
- Sırt ağrısı
- Ciltte ve gözlerin beyaz kısmında sararma yani sarılık
- Yorgunluk ve halsizlik
- İştah kaybı ve devamında kilo kaybı
- Açık renkli dışkı ve koyu renkli idrar
- İshal veya kabızlık
- Şişkinlik ve hazımsızlık
- Yeni ortaya çıkan ya da kötüleşen diyabet
- Mide bulantısı ve kusma
- Kaşıntı. Pankreas kanserinde kaşıntı nerelerde olur sorusunun cevabı bireysel olarak değişkenlik gösterir ve genellikle tüm vücutta yaygın bir kaşıntı beklenir.
Semptomlar görünüyorsa, var olan semptomlar şiddetlendi ise ya da yakın tarihte diyabet, pankreatit (pankreas iltihabı) geçirildiyse pankreas kanseri yönünden ileri bir araştırma ve uzman kontrolü önerilir. Pankreasın nöroendokrin tümörlerinde semptomlar sarılık, kilo kaybı, kaşıntı gibi tipik pankreas kanseri semptomlarından farklı olabilir ve bunun nedeni pankreatik nöroendokrin tümörlerin aşırı miktarda hormon üreterek spesifik klinik oluşturmasıdır.
Pankreas Kanserinde Risk Faktörleri Nelerdir?
Yaşam boyunca pankreas kanseri geçirme riski yaklaşık olarak 64’te 1 olarak kaydedilmiştir. Bir hastalığa yakalanma ihtimalini artıran faktörler risk faktörleri olarak bilinir. Genetik, cinsiyet gibi değiştirilemeyen risk faktörlerinin yanında değiştirilmesi mümkün olan risk faktörleri de bulunur. Başlıca risk faktörleri aşağıdaki gibidir.
- Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmak
- Obezite, bel çevresinde yoğunlaşmış kilo ve yağlanma artışı
- Diyabet varlığı, özellikle obezite ile yakından ilişkili tip 2 diyabet varlığı. İleri yaşlarda ve normal ağırlık veya beden kitle indeksine sahip olunmasına rağmen yeni diyabet tanısı alınması pankreas kanseri şüphesini doğurur.
- Kimyasal boyalar, tozlar ya da temizlik maddelerine maruziyet
- Kronik pankreatit
- Alkol tüketimi
Değiştirilemeyen risk faktörleri ise başlıca sıralanmıştır.
- Ebeveynlerden çocuğa geçen mutasyonlara bağlı gelişen kalıtsal kronik pankreatit
- Ebeveynlerden çocuğa geçiş gösteren kalıtsal sendromlar
- 45 yaş üzeri ve erkek olmak, kadın ya da erkek olmak pankreas kanseri semptomlarında değişkenliğe neden olmaz, semptomlar genellikle ortaktır.
- Siyah tenli olmak
Pankreas Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Pankreas kanseri tanısı koymak oldukça zordur çünkü pankreas kanseri erken aşamada belirti vermediği gibi, yapılan fizik muayenede pankreasın anatomik yerleşimi nedeniyle elle muayenesi de mümkün değildir. Sağlık uzmanı pankreas kanseri şüphesinde iç organların görüntüsünü elde etmek amacıyla görüntüleme testlerine başvurabilir. Endoskopik ultrason (EUS) en çok tercih edilen görüntüleme yöntemleri arasında yer alır. Endoskopik ultrasonda ağız yoluyla mideye ucunda kamera bulunan ince bir tüp gönderilir. Endoskopun ucunda yer alan prob sayesinde mide duvarından pankreasın görüntüsü elde edilebilir. Bazı durumlarda işlem sırasında pankreastan ultrason yardımıyla doku örneği alınır ve elde edilen biyopsi örneği araştırılmak üzere laboratuvara gönderilir. Pankreas kanseri için tümör belirteçleri kan testleri yoluyla da incelenebilir. Pankreas hücreleri tarafından üretilen bir protein formu olan karbonhidrat antijeni CA 19-9’un kanda yüksekliği pankreas şüphesi oluşturabilir. Bilgisayarlı tomografi, PET görüntüleme ve manyetik rezonans görüntüleme de yardımcı görüntüleme yöntemleri arasındadır.
Pankreas Kanseri Evreleri Nelerdir?
Pankreas kanseri beş farklı evrede görülebilir. Tümörün boyutu, yerleşim yeri ve yayılımı evrelemede önemlidir.
- Evre 0: Karsinoma in situ olarak adlandırılan bu evrede pankreas dokusunda anormal hücrelerle karakterize bir görünüm vardır. Bu evre ileri aşamalara ilerleyebilir ve dokulara yayılım gösterebilir.
- Evre 1: Pankreas yerleşimli tümör vardır.
- Evre 2: Tümör pankreas ile birlikte çevre dokulara, organ ve lenf düğümlerine yayılmıştır.
- Evre 3: Kanser pankreas çevresinde büyük kan damarlarına yayılmıştır ve lenf düğümleri de etkilenmiş olabilir.
- Evre 4: 4. evre pankreas kanseri karaciğere sıçrarsa genellikle ileri evre kabul edilmiştir. Bu evrede kanser karaciğer, akciğer gibi uzak organlara ve lenf düğümlerine yayılmıştır. Pankreas kanseri 4. evre sıklıkla pankreas kanseri tanısı konulan evredir.
Pankreas Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Pankreas kanserinde tedavi seçenekleri değişkenlik gösterir. Seçenekler aşağıdaki gibi özetlenebilir.
- Pankreas kanseri ameliyatı: Pankreasın tümör bulunan bölgesinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Pankreas çevresinde lenf düğümleri de çıkarılabilir. Pankreas kanserinde sık tercih edilen prosedürlerden biri Whipple prosedürüdür ve bu yöntemde pankreas başıyla birlikte safra kesesi, ince bağırsağın bir kısmı ve yakın lenf düğümleri çıkarılır.
- Radyasyon tedavisi: Kanser hücrelerini öldürmek için tercih edilir.
- Kemoterapi: Bu yöntemde kanserli hücreler kimyasal maddeler ve ilaçlar ile öldürülmeye çalışılır. Pankreas kanserinde kemoterapi süresi hastalığın evresine, boyutuna ve hastanın klinik özelliklerine göre değişir.
- İmmünoterapi: Vücutta kanser ile savaşma gücünü artırmak için başvurulan bir yöntemdir fakat başarı şansı %1 gibi bir oranla çok yüksek değildir.
Kemoterapi veya radyasyon tedavisi cerrahi yerine tercih edilebildiği gibi cerrahiden önce tümör boyutunu küçültmek için de kullanılabilir. Pankreas kanserinde ağrı kontrolü, sarılığın tedavisi, kaşıntı tedavisi, bağırsak alışkanlığının düzenlenmesi ve diyabet kontrolü de önemli noktalardır. Bireye özgü tedavi planını en doğru şekilde oluşturmak için bir uzman kontrollü oldukça önemlidir.
What is Pancreas?
The pancreas is a small, hockey stick-shaped gland located at the back of the stomach. The main functions of the pancreas include helping digest food and regulating blood sugar levels in the body. Insulin and glucagon, the two main hormones that regulate blood sugar levels, are produced by the pancreas and are also important in maintaining blood sugar levels.
Pancreatic Cancer Pancreatic cancer occurs due to uncontrolled and abnormal proliferation caused by structural and genetic changes, that is, mutations, in pancreatic cells. Due to these uncontrolled changes, it is possible to see tissue masses of different sizes. Masses do not always have to be malignant, that is, cancerous, benign masses also develop on the basis of pancreatic cells, and benign tumors are not cancer.
What are the Types of Pancreatic Cancer?
Two types of tumors can occur in the pancreas and are classified as exocrine tumors or neuroendocrine tumors. An average of 93% of pancreatic tumors develop as exocrine tumors, and adenocarcinoma, the most common type of pancreatic cancer, is in this group. Pancreatic adenocarcinoma is the first type of cancer that comes to mind when pancreatic cancer is mentioned. The most common type of pancreatic adenocarcinoma is ductal adenocarcinoma and originates from the pancreatic ducts. The tumors that make up the remaining 7% of pancreatic tumors are neuroendocrine tumors. These neuroendocrine tumors that develop in the pancreas are called pancreatic neuroendocrine tumors and are also known as islet cell carcinoma or islet cell tumor. Some neuroendocrine tumors can produce excessive amounts of hormones. The name of the tumor varies depending on the type of hormone made. For example, insulinoma is a tumor arising from cells that secrete high amounts of the hormone insulin. Pancreatic cancers have different classifications according to their location. Tumors located in the head of the pancreas are the most common type of pancreatic cancer. While pancreatic head tumors cause early symptoms due to pressure on adjacent tissues and organs, symptoms may be delayed in tumors located in the body and tail, and this greatly reduces the possibility of early diagnosis.
Who Gets Pancreatic Cancer?
Pancreatic cancer is among the 10 most common cancer types in Turkey, and the death rate due to pancreatic cancer is higher compared to more common cancer types. According to United States statistics, pancreatic cancer accounts for approximately 3% of all cancers and 7% of cancer-related deaths. The incidence of pancreatic cancer is slightly higher in men than in women.
What are the Symptoms of Pancreatic Cancer?
Pancreatic cancer may often cause no symptoms. Especially the early symptoms of pancreatic cancer are overlooked. Pancreatic cancer is frequently associated with back pain. The symptoms that may appear as the disease progresses can be listed as follows.
• Pain in the upper abdominal quadrant that may radiate to the back area, gets worse especially after meals and when lying down, and decreases when bending forward.
• Back pain
• Yellowing of the skin and white parts of the eyes, that is, jaundice
• Fatigue and weakness
• Loss of appetite and subsequent weight loss
• Light colored stools and dark colored urine
• Diarrhea or constipation
• Bloating and indigestion
• New or worsening diabetes
• Nausea and vomiting
• Itching. The answer to the question of where itching occurs in pancreatic cancer varies individually, and widespread itching is generally expected throughout the body.
If symptoms appear, if existing symptoms become severe, or if you have had diabetes or pancreatitis (inflammation of the pancreas) in the recent past, further investigation and specialist control for pancreatic cancer is recommended. Symptoms in neuroendocrine tumors of the pancreas may differ from typical pancreatic cancer symptoms, such as jaundice, weight loss, and pruritus, and this is because pancreatic neuroendocrine tumors produce excessive amounts of hormones, creating a specific clinic.
What are the Risk Factors in Pancreatic Cancer?
The lifetime risk of developing pancreatic cancer is recorded as approximately 1 in 64. Factors that increase the chances of contracting a disease are known as risk factors. In addition to unchangeable risk factors such as genetics and gender, there are also risk factors that can be changed. The main risk factors are as follows.
Using cigarettes and other tobacco products
Obesity, increased weight and fat concentrated around the waist
The presence of diabetes, especially type 2 diabetes, which is closely associated with obesity. A new diagnosis of diabetes at an advanced age despite having a normal weight or body mass index raises suspicion of pancreatic cancer.
Exposure to chemical dyes, powders or cleaning agents
chronic pancreatitis
alcohol consumption
Risk factors that cannot be changed are listed primarily.
Hereditary chronic pancreatitis due to mutations passed from parents to children
Hereditary syndromes transmitted from parents to children
Being over the age of 45 and being male, female or male does not cause variability in pancreatic cancer symptoms, the symptoms are generally common.
having black skin
How is Pancreatic Cancer Diagnosed?
It is very difficult to diagnose pancreatic cancer because pancreatic cancer does not cause symptoms in the early stages, and it is not possible to manually examine the pancreas during physical examination due to its anatomical location. If pancreatic cancer is suspected, the healthcare professional may use imaging tests to obtain images of the internal organs. Endoscopic ultrasound (EUS) is among the most preferred imaging methods. In endoscopic ultrasound, a thin tube with a camera at the end is sent through the mouth to the stomach. Thanks to the probe at the tip of the endoscope, an image of the pancreas can be obtained from the stomach wall. In some cases, a tissue sample is taken from the pancreas with the help of ultrasound during the procedure and the resulting biopsy sample is sent to the laboratory for investigation. Tumor markers for pancreatic cancer can also be examined through blood tests. Elevated levels of carbohydrate antigen CA 19-9, a form of protein produced by pancreatic cells, in the blood may raise suspicion of pancreatic disease. Computed tomography, PET imaging and magnetic resonance imaging are also among the auxiliary imaging methods.
What are the Stages of Pancreatic Cancer?
Pancreatic cancer can be seen in five different stages. The size, location and spread of the tumor are important in staging.
Stage 0: In this stage, called carcinoma in situ, there is an appearance characterized by abnormal cells in the pancreatic tissue. This stage may progress to advanced stages and spread to tissues.
Stage 1: There is a tumor located in the pancreas.
Stage 2: The tumor has spread to the pancreas and surrounding tissues, organs and lymph nodes.
Stage 3: Cancer has spread to large blood vessels around the pancreas and lymph nodes may also be affected.
Stage 4: If stage 4 pancreatic cancer spreads to the liver, it is generally considered advanced stage. At this stage, the cancer has spread to distant organs such as the liver, lungs and lymph nodes. Pancreatic cancer stage 4 is the stage at which pancreatic cancer is often diagnosed.
How is pancreatic cancer treated?
Treatment options for pancreatic cancer vary. The options can be summarized as follows.
Pancreatic cancer surgery: It is the surgical removal of the tumor area of the pancreas. Lymph nodes around the pancreas may also be removed. One of the frequently preferred procedures in pancreatic cancer is the Whipple procedure, in which the gallbladder, part of the small intestine and nearby lymph nodes are removed along with the head of the pancreas.
Radiation therapy: It is preferred to kill cancer cells.
Chemotherapy: In this method, cancerous cells are tried to be killed with chemicals and drugs. The duration of chemotherapy in pancreatic cancer varies depending on the stage and size of the disease and the clinical characteristics of the patient.
Immunotherapy: It is a method used to increase the body’s ability to fight cancer, but the chance of success is not very high, around 1%.
Chemotherapy or radiation therapy may be preferred over surgery, or may be used to reduce tumor size before surgery. Pain control, treatment of jaundice, treatment of itching, regulation of bowel habits and diabetes control are also important points in pancreatic cancer. It is very important to have expert supervision in order to create an individual treatment plan in the most accurate way.