Vücut ağırlığı üzerinde genetik, davranışsal, metabolik ve hormonal etkiler olsa da, egzersiz ve normal günlük aktivitelerle yaktığınızdan daha fazla kalori aldığınızda obezite oluşur. Vücudunuz bu fazla kalorileri yağ olarak depolar.

Çoğu obez bireyin diyetleri kalori açısından çok yüksek (genellikle fast food ve yüksek kalorili içecekler) besinleri içerir. Obezite hastaları tok hissetmeden önce daha fazla kalori tüketebilir, daha erken aç hissedebilir veya stres, kaygı nedeniyle daha fazla yemek yiyebilir.

Obezite Riskini Arttıran Faktörler

Obezite genellikle kilo almaya katkıda bulunan faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır:

Genetik

Ebeveyninizden miras aldığınız genler, depoladığınız vücut yağı miktarını ve bu yağın nereye dağıtıldığını etkileyebilir. Genetik ayrıca, vücudunuzun yiyecekleri enerjiye ne kadar verimli bir şekilde dönüştürdüğü, vücudunuzun iştahınızı nasıl düzenlediği ve egzersiz sırasında vücudunuzun kalori yakma şekli konusunda da rol oynayabilir.

Obezite ailelerde görülme eğilimindedir. Bu sadece paylaştıkları genler yüzünden değil. Aile üyeleri de benzer yeme ve aktivite alışkanlıklarını paylaşma eğilimindedir.

Yaşam tarzı seçimleri

• Sağlıksız diyet: Yüksek kalorili, meyve ve sebzelerden yoksun, fast food ile dolu, yüksek kalorili içecekler ve büyük porsiyonlarla dolu bir diyet kilo alımına katkıda bulunur.
• Sıvı kaloriler: İnsanlar tok hissetmeden içecek tüketerek, özellikle de alkolden yüksek miktarda kalori alabilirler. Şekerli alkolsüz içecekler gibi diğer yüksek kalorili içecekler de önemli ölçüde kilo alımına katkıda bulunabilir.
• Hareketsizlik: Hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa, her gün egzersiz ve günlük rutin aktivitelerle yaktığınızdan daha fazla kalori alabilirsiniz. Bilgisayar, tablet ve telefon ekranlarına bakmak hareketsiz aktivite örnekleridir. Bir ekranın önünde geçirdiğiniz saat sayısı, kilo alımı ile büyük ölçüde ilişkilidir.

Bazı hastalıklar ve ilaçlar

Bazı insanlarda obezite Prader-Willi sendromu, Cushing sendromu ve diğer hastalıklar sonucunda oluşmuş olabilir. Artrit gibi tıbbi problemler de aktivitenin, hareketliliğin azalmasına ve kilo alımına neden olabilir.

Diyet veya aktivite yoluyla telafi edilmediği durumlarda bazı ilaçların kullanımı da kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar arasında bazı antidepresanlar, nöbet önleyici ilaçlar, diyabet ilaçları, antipsikotik ilaçlar, steroidler ve beta blokerler bulunur.

Sosyal ve ekonomik sorunlar

Sosyal ve ekonomik faktörler obezite ile bağlantılıdır. Yürümek veya egzersiz yapmak için güvenli alanlarınız yoksa obeziteden kaçınmak zordur. Benzer şekilde, sağlıklı yemek pişirmeyi bilmemek veya daha sağlıklı yiyeceklere erişiminizin olmaması da obezite riskini arttırabilir.

Yaş

Obezite çocukluk çağı dahil olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak yaşlandıkça, hormonal değişiklikler ve daha az aktif bir yaşam tarzı obezite riskini artırır. Ek olarak, vücudunuzdaki kas miktarı yaşla birlikte azalma eğilimindedir. Genel olarak, düşük kas kütlesi metabolizmanın azalmasına neden olur. Bu değişiklikler kalori ihtiyacını azaltır ve fazla kilolardan uzak durmayı zorlaştırabilir. Ne yediğinizi bilinçli olarak kontrol etmezseniz ve yaşlandıkça fiziksel olarak daha aktif olsanız bile muhtemelen kilo alırsınız.

Diğer faktörler

Gebelik: Kilo alımı hamilelik sırasında yaygın görülmektedir. Bazı kadınlar bebek doğduktan sonra bu kiloyu vermekte zorlanır. Bu kilo artışı kadınlarda obezitenin gelişmesine katkıda bulunabilir. Emzirme, hamilelik sırasında alınan kiloları kaybetmek için en iyi seçenek olabilir.

Sigarayı bırakmak: Sigarayı bırakmak genellikle kilo alımı ile ilişkilendirilir. Ve bazı kişilerde, obezite tanısı alacak kara kilo alımına yol açabilir. Genellikle bu durum, insanlar sigarayı bırakmayla başa çıkmak için yemek yemeyi seçtiğinde olur. Ancak uzun vadede sigarayı bırakmak, sağlığınız için sigara içmeye devam etmekten daha büyük bir faydadır. Doktorunuz sigarayı bıraktıktan sonra kilo almayı önlemenize yardımcı olabilir.

Uyku eksikliği: Yeterince uyumamak veya çok fazla uyumak, iştahınızı artıran hormonlarda değişikliklere neden olabilir. Ayrıca bu değişiklikler vücudunuzun kilo alımına katkıda bulunabilecek kalori ve karbonhidrat bakımından yüksek yiyecekleri daha fazla istemesiyle sonuçlanabilir.

Stres: Ruh halinizi ve refahınızı etkileyen birçok dış faktör obeziteye katkıda bulunabilir. İnsanlar stresli durumlar yaşadıklarında genellikle daha yüksek kalorili yiyecekler ararlar.

Mikrobiyom: Bağırsak bakterileriniz yediklerinizden etkilenir ve kilo alma, kilo verme konusuna katkıda bulunabilir.

Önceki kilo verme girişimleri: Önceki kilo verme girişimleri ve ardından alınan hızlı kilolar, ileri zamanlarda daha fazla kilo alımına katkıda bulunabilir.

Bu risk faktörlerinden bir veya daha fazlasına sahip olsanız bile, bu faktörlerin varlığı kaderinizde obezite olduğu anlamına gelmez. Çoğu risk faktörünü diyet, fiziksel aktivite, egzersiz ve davranış değişiklikleri yoluyla ortadan kaldırabilirsiniz